Slavernijverleden Utrecht
H Het slavernijverleden, daar heeft Utrecht toch niks mee te maken? Lange tijd werd gedacht dat Utrecht weinig te maken had met de trans-Atlantische slavernij. Recent onderzoek toont aan wat nazaten van veel tot slaaf gemaakten al langer wisten: het Utrecht van vandaag de dag is gebouwd op de handel van toen.
De grachtenpanden van je favoriete winkels in de binnenstad, de bibliotheek en de plek van de Stadsschouwburg. Vanuit deze plekken werd geïnvesteerd, niet in voorwerpen of voedsel, maar in mensenhandel. Veel van deze kennis is te danken aan het onderzoek ‘Slavernij en de stad Utrecht’ uit 2021 van Nancy Jouwe, Matthijs Kuipers en Remco Raben.
Het zoeken naar de banden tussen Utrecht en de slavernij is als het krabben aan het vernis van de stad. De koloniale dimensies van de stad bleven veelal achter de gevels verborgen.
Nancy Jouwe
Slavernij en de stad Utrecht, 2021
Utrecht werd rijk door de slavernij
De betrokkenheid van Utrecht zien we vooral terug in investeringen en dus hoe rijk we als stad zijn geworden door de slavernij. Zo belegde ze geld in koloniale compagnieën of in plantages. Het onderzoek in 2021 toont aan dat alle grote instituties in Utrecht profiteerde van de slavernij. Ook nam de elite regelmatig een tot slaaf gemaakte in huis als bijvoorbeeld bediende. We mogen dus niet vergeten dat de stad van vandaag gebouwd is op ongelijkheid en uitbuiting.
Sporen van slavernij
Een rondje door de binnenstad, een gesprek met een nabestaande of het verzet tegen Zwarte Piet: de sporen van het slavernijverleden zijn nog op veel plekken te zien en te voelen. Kijk op de website van Sporen van Slavernij Utrecht voor meer informatie over de geschiedenis van de verschillende plekken in de stad en stadswandelingen.
Excuses van de Gemeente
Op 23 februari 2022 bood burgemeester Sharon Dijkstra namens het college van Utrecht excuses aan voor de betrokkenheid van voorgangers bij het koloniale en slavernijverleden van de stad. De gemeente voegt daad bij woord met een speciale subsidieregeling en tegemoetkoming voor achternaamswijziging van nazaten van tot slaaf gemaakten. Ook maakt de Gemeente dit jaar een podcast ‘Volg de Utrechtse sporen’.